Όταν αναφερόμαστε στην χώρα της "σάμπας" δεν μπορεί να μην αναφερθεί κάποιος στον Έντσον Αράντες Ντο Νασιμέντο κατά κόσμον "Πελέ". Τον "επίσημο εθνικό θησαυρό" όπως τον είχε ανακηρύξει η βραζιλιάνικη κυβέρνηση το 1962 για να τον αποτρέψει να μετακινηθεί στην Ευρώπη μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο με τις Ρεάλ Μαδρίτης, Γιουβέντους και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να είναι ανάμεσα σε αυτές που εξεδήλωσαν ενδιαφέρον για την απόκτησή του.
Γεννημένος στις 21 Οκτωβρίου του 1940(αν και ο ίδιος έχει δηλώσει ότι η ημερομηνία γέννησης του είναι στις 23 του ίδιου μήνα) στην πόλη Tres Coracoes της πολιτείας Minas Gerais. Ο πατέρας του Ζοάο Ράμος ντο Νασιμέντο ποδοσφαιριστής της Φλουμινένσε γνωστός με το ψευδώνυμο Ντοντίνιο ονόμασε τον γιο του Έντσον προς τιμήν του Αμερικάνου επιστήμονα Τόμας Έντισον αφαιρώντας το γιώτα.
Μέχρι και τα σχολικά του χρόνια το ψευδώνυμο που τον ακολουθούσε ήταν το Dico, για τo "Pele" που τον ακολούθησε στην μετέπειτα πορεία του έχουν δοθεί διάφορες ερμηνείες. Η πρώτη αναφέρει ότι προέρχεται από τον αγαπημένο ποδοσφαιριστή του μικρού Έντσον που αγωνιζόταν στην Βάσκο Ντα Γκάμα τον Bile τον οποίον μάλιστα τον έλεγε λανθασμένα.
Ίσως η πιο κοντινή στην αλήθεια ερμηνεία για το "Pele" οφείλεται σε έναν Ιρλανδό ιερέα που εργαζόταν στις φτωχογειτονιές που ο ίδιος είχε μεγαλώσει. Όπως είχε εκμυστηρευτεί στον Αμερικάνο τηλεσχολιαστή Τζίμι Μακ Γκί βλέποντας ο κληρικός το απίστευτο ταλέντο που διέθετε αναφώνησε "Ag imirt peile" που στην ιρλανδική γλώσσα σήμαινε "ας παίξουμε ποδόσφαιρο". Ακούγοντας το οι φίλοι του άρχιζαν να τον αποκαλούν με το ίδιο όνομα θεωρώντας ότι απευθυνόταν προς αυτόν.
Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν και τα καλύτερα αφού λόγω της φτώχειας αναγκαζόταν να δουλεύει ως υπάλληλος σε καταστήματα που πουλούσαν τσάι στην συνοικία Μπαούρου του Σάο Πάολο. Ποτέ όμως δεν έχανε την ευκαιρία να παίξει ποδόσφαιρο χρησιμοποιώντας κάλτσες τυλιγμένες με εφημερίδες δεμένες με ένα σπάγκο η με το γκρείπφρουτ. Συμμετείχε και ως πιτσιρικάς σε πολλές κατά τόπου ομάδες όπως ήταν οι Sete de Setembro, Canto do Rio, Sao Paulinho και την Ameriquinha.
Μεταξύ του 1954 και του 1956 oοδήγησε τα τμήματα υποδομής της Bauru Athletic Club σε τρία συνεχόμενα πολιτειακά πρωταθλήματα της κατηγορίας του ενώ παράλληλα κέρδισε και αρκετά πρωταθλήματα στο ποδόσφαιρο σάλας με την ομάδα Radium.
Ο προπονητής του στην Μπαούρου Βαλντεμάρ Ντε Μπρίτο αποφάσισε να τον προτείνει στους ιθύνοντες της Σάντος και για να τους πείσει να τον δοκιμάσουν τον παρουσίασε ως τον μελλοντικό κορυφαίο ποδοσφαιριστή όλων των εποχών.
Πράγματι τον Ιούνιο του 1956 δοκιμάστηκε στο "Βίλα Μπελμίρο", υπέγραψε επαγγελματικό συμβόλαιο και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους έκανε την πρώτη του εμφάνιση κόντρα στους Κορίνθιανς Σάντο Αντρέ. Με τα "ψάρια" αγωνίστηκε μέχρι και το 1974 κατακτώντας πολλά πολιτειακά πρωταθλήματα, 6 Πρωταθλήματα Βραζιλίας(1961,1962,1963,1964,1965,1968),2 Κόπα Λιμπερταδόρες(1962,1963), 2 Διηπειρωτικά Κύπελλα(1962,1963) και 1 Intercontinental Champion's Super Cup(1968).
Είναι ο πρώτος σκόρερ του συλλόγου αφού σε 656 επίσημα παιχνίδια έχει πετύχει 643 τέρματα. Άν και είχε αφήσει ο ίδιος να εννοηθεί ότι ετοίμαζε την απόσυρση του από τους αγωνιστικούς χώρους, περιστασιακά έπαιρνε μέρος με την Σάντος σε επίσημα παιχνίδια το 1975 ήρθε η πρόταση από τους Κόσμος της Νέας Υόρκης.
Ήταν μια πρόκληση για τον ίδιο να πάει σε μια χώρα που το ποδόσφαιρο βρισκόταν σε νηπιακό στάδιο και η αλήθεια είναι ότι κατάφερε να προσελκύσει ως ένα βαθμό το ενδιαφέρον των Αμερικάνων για το άθλημα. Κατέκτησε το 1977 το North American Soccer League(NASL) και στην τριετία που αγωνίστηκε στο "Μεγάλο Μήλο" συμπλήρωσε 56 συμμετοχές με 31 γκολ.
Την 1η Οκτωβρίου του 1977 αποφάσισε να ολοκληρώσει την ποδοσφαιρική του καριέρα σε ένα φιλικό παιχνίδι στην Νέα Υόρκη ανάμεσα στις δύο ομάδες της καριέρας του την Σάντος και τους Κόσμος. Παρουσία της γυναίκας του, του πατέρα του με τον οποίο εισήλθε στον αγωνιστικό χώρο στο ημίχρονο με την απόσυρση της φανέλας του από τους Κόσμος αλλά και πολλών φίλων του από τον χώρο του αθλητισμού όπως ο Μοχάμεντ Άλι και ο Μπόμπι Μουρ αγωνίστηκε και με τις δύο ομάδες.
Mε την λήξη του παιχνιδιού έκανε τον γύρο του θριάμβου κρατώντας την αμερικάνικη αλλά και την βραζιλιάνικη σημαία στα δύο του χέρια πριν τον σηκώσουν στα χέρια οι συμπαίκτες του.
Mε την λήξη του παιχνιδιού έκανε τον γύρο του θριάμβου κρατώντας την αμερικάνικη αλλά και την βραζιλιάνικη σημαία στα δύο του χέρια πριν τον σηκώσουν στα χέρια οι συμπαίκτες του.
Φόρεσε την φανέλα της "σελεσάο" για πρώτη φορά στην ηλικία των 16 ετών και 9 μηνών στις 7 Ιουλίου του 1957 στην φιλική ήττα απο την Αργεντινή με 2-1 όπου μάλιστα σκόραρε για να γίνει ο νεαρότερος παίκτης που έχει σκοράρει ποτέ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Μάλιστα κατέχει την πρώτη θέση στην λίστα όλων των εποχών στο σκοράρισμα με 77 γκολ σε 92 συμμετοχές.
Παραμένει όμως ο μοναδικός ο οποίος κατάκτησε τρία Παγκόσμια Κύπελλα κάνοντας αρχή το 1958 από τα γήπεδα της Σουηδίας όπου κατάφερε να πετύχει διάφορα ρεκόρ για την εποχή εκείνη. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι ήταν ο νεαρότερος παίκτης του τουρνουά, με την παρουσία του στο παιχνίδι με την Σοβιετική Ένωση έγινε ο νεαρότερος παίκτης που έπαιξε ποτέ σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου
Σε ηλικία 17 ετών και 239 ημερών έγινε ο νεαρότερος παίκτης που σκοράρει σε Μουντιάλ με το γκολ που πέτυχε απέναντι στην Ουαλία στην προημιτελική φάση, και στον ημιτελικό με την Γαλλία πέτυχε χατ-τρικ που ήταν και αυτό ρεκόρ για την εποχή.
Δύο ακόμα γκολ στον τελικό απέναντι στην Σουηδία σε ηλικία 17 ετών και 249 ημερών για ένα ακόμα ρεκόρ και όπως ήταν φυσικό συμπεριλήφθηκε στην κορυφαία εντεκάδα. Στα γήπεδα της Χιλής το 1962 δεν ήταν και τόσο τυχερός αφού στο δεύτερο παιχνίδι με την Τσεχοσλοβακία τραυματίστηκε χάνοντας όλο το υπόλοιπο της διοργάνωσης που το κατέκτησε η Βραζιλία,
Στην Αγγλία το 1966 αντιμετωπίστηκε με αντιαθλητικό τρόπο τόσο από τους Βούλγαρους όσο και τους Πορτογάλους. Άν και με τους Βαλκάνιους σκόραρε πετυχαίνοντας για τρίτο συνεχόμενο Μουντιάλ γκολ το σκληρό παιχνίδι τους τον οδήγησε στο να χάσει το δεύτερο παιχνίδι με τους Ούγγρους.
Στον "τελικό" για την πρόκριση στην επόμενη φάση με τους Ίβηρες δεν ήταν απολύτως έτοιμος, το αντικανονικό μαρκάρισμα του Ζοάο Μοράις που δεν τιμωρήθηκε με κόκκινη κάρτα τον "αποτελείωσε" αφού σε όλο το υπόλοιπό ματς κούτσαινε σε μια εποχή που οι αλλαγές δεν επιτρέπονταν.
Δύο ακόμα γκολ στον τελικό απέναντι στην Σουηδία σε ηλικία 17 ετών και 249 ημερών για ένα ακόμα ρεκόρ και όπως ήταν φυσικό συμπεριλήφθηκε στην κορυφαία εντεκάδα. Στα γήπεδα της Χιλής το 1962 δεν ήταν και τόσο τυχερός αφού στο δεύτερο παιχνίδι με την Τσεχοσλοβακία τραυματίστηκε χάνοντας όλο το υπόλοιπο της διοργάνωσης που το κατέκτησε η Βραζιλία,
Στην Αγγλία το 1966 αντιμετωπίστηκε με αντιαθλητικό τρόπο τόσο από τους Βούλγαρους όσο και τους Πορτογάλους. Άν και με τους Βαλκάνιους σκόραρε πετυχαίνοντας για τρίτο συνεχόμενο Μουντιάλ γκολ το σκληρό παιχνίδι τους τον οδήγησε στο να χάσει το δεύτερο παιχνίδι με τους Ούγγρους.
Στον "τελικό" για την πρόκριση στην επόμενη φάση με τους Ίβηρες δεν ήταν απολύτως έτοιμος, το αντικανονικό μαρκάρισμα του Ζοάο Μοράις που δεν τιμωρήθηκε με κόκκινη κάρτα τον "αποτελείωσε" αφού σε όλο το υπόλοιπό ματς κούτσαινε σε μια εποχή που οι αλλαγές δεν επιτρέπονταν.
Η Βραζιλία αποκλείστηκε από την συνέχεια και ο Πελέ εκνευρισμένος από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπιζόταν δήλωσε ότι δεν θα ξαναγωνιζόταν σε Παγκόσμιο Κύπελλο μια απόφαση πάντως που στην συνέχεια την πήρε πίσω.
Όπως αποδείχθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα το 1970 στο Μέξικο πήρε την ενδεδειγμένη απόφαση αφού οι εμφανίσεις που πραγματοποίησε ήταν εκπληκτικές αγωνιζόμενος σε όλα τα παιχνίδια πετυχαίνοντας και 6 γκολ οδηγώντας την στην κατάκτηση του τρίτου παγκοσμίου Κυπέλλου της ιστορίας της.
Οι σκηνές που έμειναν χαραγμένες σε όλους δεν ήταν άλλες από τον ημιτελικό με την Ουρουγουάη όταν η προσποίηση που έκανε στον Μαζούρκεβιτς με τον Πελέ να πηγαίνει προς τα δεξιά αλλά το πλασέ που έκανε δεν παραβίασε την εστία της "σελέστε" όπως και η πάσα προς τον Κάρλος Αλμπέρτο χωρίς να τον βλέπει λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τον άκουσε όπως ερχόταν.
Οι σκηνές που έμειναν χαραγμένες σε όλους δεν ήταν άλλες από τον ημιτελικό με την Ουρουγουάη όταν η προσποίηση που έκανε στον Μαζούρκεβιτς με τον Πελέ να πηγαίνει προς τα δεξιά αλλά το πλασέ που έκανε δεν παραβίασε την εστία της "σελέστε" όπως και η πάσα προς τον Κάρλος Αλμπέρτο χωρίς να τον βλέπει λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τον άκουσε όπως ερχόταν.
Αυτή ήταν η τελευταία παρουσία του σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου όπου μαζί με τον Γερμανό Ούβε Ζέλερ είναι οι μοναδικοί παίκτες που έχουν σκοράρει σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα, ενώ στις 18 Ιουλίου του 1971 πραγματοποίησε την τελευταία του παρουσία με τα χρώματα της σε φιλικό παιχνίδι με την Γιουγκοσλαβία στο Ρίο.
Αποτελεί πάντως μυστήριο το πόσα γκολ έχει πετύχει ακριβώς στην καριέρα του το "μαύρο διαμάντι" αφού υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις. Από την μία υπάρχει το στατιστικό στοιχείο των 1281 γκολ σε 1363 παιχνίδια όπου σε αυτά συμπεριλαμβάνονται φιλικά παιχνίδια σε παγκόσμιες περιοδείες αλλά και παιχνίδια με την Εθνική Ενόπλων της χώρας όταν υπηρετούσε την στρατιωτική θητεία.
Μάλιστα για αυτό ακριβώς τον λόγο έχει τιμηθεί και με βραβείο Γκίνες για τα περισσότερα γκολ που έχει πετύχει ποδοσφαιριστής. Στην αντίθετη περίπτωση πάντως τα νούμερα κατεβαίνουν στα 767 γκολ σε 831 επίσημα παιχνίδια σύμφωνα με διάφορες πηγές που ασχολούνται με τα στατιστικά του ποδοσφαίρου.
Μάλιστα για αυτό ακριβώς τον λόγο έχει τιμηθεί και με βραβείο Γκίνες για τα περισσότερα γκολ που έχει πετύχει ποδοσφαιριστής. Στην αντίθετη περίπτωση πάντως τα νούμερα κατεβαίνουν στα 767 γκολ σε 831 επίσημα παιχνίδια σύμφωνα με διάφορες πηγές που ασχολούνται με τα στατιστικά του ποδοσφαίρου.
Η απήχηση του "Ο Rei" ήταν τεραστία είναι χαρακτηριστικό άλλωστε το παράδειγμα της Νιγηρίας το 1967 όταν οι δύο αντίπαλες παρατάξεις κήρυξαν 48ωρη εκεχειρία στον εμφύλιο πόλεμο που μαινόταν στην χώρα για να μπορέσουν να τον παρακολουθήσουν άπαντες σε παιχνίδι επίδειξης στο Λάγκος.
Σπουδαίοι ποδοσφαιριστές, παράγοντες και δημοσιογράφοι έχουν μιλήσει με τα "θερμότερα" λόγια ακόμα και ο άσπονδος" φίλος του ο Ντιέγκο Μαράντονα όταν δεν λογομαχούν για το ποιος είναι ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, ενώ είναι αμέτρητα τα βραβεία που έχει κερδίσει.
Σπουδαίοι ποδοσφαιριστές, παράγοντες και δημοσιογράφοι έχουν μιλήσει με τα "θερμότερα" λόγια ακόμα και ο άσπονδος" φίλος του ο Ντιέγκο Μαράντονα όταν δεν λογομαχούν για το ποιος είναι ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, ενώ είναι αμέτρητα τα βραβεία που έχει κερδίσει.
Μερικά απο αυτά είναι το 1992 η ανακήρυξη του από τα Ηνωμένα Έθνη ως πρεσβευτή για την οικολογία και το περιβάλλον, το 1995 η απονομή του χρυσού μεταλλίου για την προσφορά του στον αθλητισμό της χώρας. Το 1999 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters αλλά και η Διεθνής Ομοσπονδία της Ιστορίας και της Στατιστικής του Ποδοσφαίρου τον ανέδειξαν αθλητή του αιώνα.
Το 2000 σε ψηφοφορία της FIFA στο διαδίκτυο ήρθε δεύτερος με 18% πίσω απο τον Μαραντόνα, ενώ αντίθετα στην ψηφοφορία του περιοδικού της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας ήρθε πρώτος με το 72% των ψήφων.
Επίσης ανέλαβε και πολιτικά πόστα όπως ήταν η θέση του Υπουργού των Σπορ από την οποία παραιτήθηκε το 2001 και ενώ είχε κατηγορηθεί για την συμμετοχή του σε σκάνδαλο διαφθοράς κάτι που τελικά δεν αποδείχτηκε. Επίσης πήρε μέρος σε ταινίες, σε διαφημιστικά σποτάκια, ενώ έγινε πρεσβευτής στον ΟΗΕ και στην UNICEF.
Το 2000 σε ψηφοφορία της FIFA στο διαδίκτυο ήρθε δεύτερος με 18% πίσω απο τον Μαραντόνα, ενώ αντίθετα στην ψηφοφορία του περιοδικού της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας ήρθε πρώτος με το 72% των ψήφων.
Επίσης ανέλαβε και πολιτικά πόστα όπως ήταν η θέση του Υπουργού των Σπορ από την οποία παραιτήθηκε το 2001 και ενώ είχε κατηγορηθεί για την συμμετοχή του σε σκάνδαλο διαφθοράς κάτι που τελικά δεν αποδείχτηκε. Επίσης πήρε μέρος σε ταινίες, σε διαφημιστικά σποτάκια, ενώ έγινε πρεσβευτής στον ΟΗΕ και στην UNICEF.
Τα τελευταία χρόνια η υγεία του επιδεινώθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2021 στο νοσοκομείο "Albert-Einstein" του Σάο Πάολο, όπου και υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση όγκου στο παχύ έντερο.
Για λίγες ημέρες παρέμεινε σε μονάδα εντατικής θεραπείας, προκειμένου να μπορέσει ο οργανισμός του να ανταπεξέλθει από το σοβαρό χειρουργείο, στις 13 Νοεμβρίου βγήκε από την εντατική και στις 30 του ίδιου μήνα πήρε εξιτήριο και επέστρεψε στο σπίτι του, όπου συνέχισε εκεί τις χημειοθεραπείες.
Τον Νοέμβριο του 2022 έγινε εκ νέου εισαγωγή στο νοσοκομείο καθώς η χημειοθεραπεία στην οποία υποβαλλόταν δεν είχε αποτελέσματα. Έτσι στις 29 Δεκεμβρίου του 2022 σε ηλικία 82 ετών άφηνε την τελευταία του πνοή
Τον Νοέμβριο του 2022 έγινε εκ νέου εισαγωγή στο νοσοκομείο καθώς η χημειοθεραπεία στην οποία υποβαλλόταν δεν είχε αποτελέσματα. Έτσι στις 29 Δεκεμβρίου του 2022 σε ηλικία 82 ετών άφηνε την τελευταία του πνοή
