Ύστερα απο αρκετές προσπάθειες ήρθε η σειρά της Δυτικής Γερμανίας να αναλάβει την διοργάνωση της τελικής φάσης ύστερα απο απόφαση που πάρθηκε στις 6 Ιουλίου του 1966 στο Λονδίνο. Μάλιστα Ισπανία και Γερμανία ήρθαν σε συμφωνία κυρίων, με τους Δυτικογερμανούς να αναλαμβάνουν αυτοί του 1974 και οι Ισπανοί την αντίστοιχη του 1982.
Δυτική Γερμανία και Βραζιλία ως είθισται προκρίθηκαν απευθείας ως διοργανώτρια και κάτοχος, Ουγγαρία, Βέλγιο, Αγγλία που έμεινε εκτός απο την Πολωνία, Πορτογαλία, Τσεχοσλοβακία, Γαλλία, έμειναν εκτός, ενώ Γιουγκοσλαβία και Ισπανία χρειάστηκε να δώσουν αγώνα μπαράζ στην Φρανκφούρτη με τους "πλάβι" να επικρατούν με 1-0.
Πρώτη εμφάνιση σε τελική φάση για την Ανατολική Γερμανία, την Αϊτή, το Ζαϊρ και την Αυστραλία (πρώτη φορά ομάδα απο την Ωκεανία), ενώ Σοβιετική Ένωση και Χιλή θα έδιναν αγώνα μπαράζ για την πρόκριση.
Το πρώτο παιχνίδι στην Μόσχα ήταν ορισμένο να διεξαχθεί στις 26 Σεπτεμβρίου του 1973, δεκαπέντε ημέρες όμως νωρίτερα ο πρόεδρος της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε ανατράπηκε απο πραξικόπημα υπό τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ.
Το ματς του "Λένιν" έληξε ισόπαλο χωρίς τέρματα, οπότε τα πάντα ήταν ανοιχτά. Όμως στο "Εθνικό Στάδιο" του Σαντιάγκο βρίσκονταν παρά πολλοί κρατούμενοι με συνέπεια οι Σοβιετικοί να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους για την διεξαγωγή της ρεβάνς στην Χιλή, ζητώντας να διεξαχθεί σε ουδέτερη έδρα.
Η χιλιανή ποδοσφαιρική ομοσπονδία προτείνει την διεξαγωγή σε άλλη πόλη, όμως το καθεστώς δεν το δέχεται. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία στέλνει μια αντιπροσωπεία για να εξετάσει την κατάσταση του γηπέδου, η οποία με τον ένα η με τον άλλον τρόπο έδωσαν το ΟΚ ο αγώνας να γίνει στο Σαντιάγκο.
Οι Σοβιετικοί αρνήθηκαν εκ νέου να ταξιδέψουν στην Χιλή για ανθρωπιστικούς λόγους, ίσως και να μην ήθελαν να γνωρίσουν τον αποκλεισμό για πολιτικούς λόγους, άλλωστε είμαστε στην εποχή του "ψυχρού πολέμου".
Στις 21 Νοεμβρίου η ομάδα της Χιλής παρατάσσεται κανονικά στο γήπεδο χωρίς αντιπάλους, ανταλλάσσουν πασούλες και στην συνέχεια ο Βαλδές απο κοντά στέλνει την μπάλα στα δίχτυα. Αυτό ήταν και το τυπικό της πρόκρισης της Χιλής.
Μόναχο, Δυτικό Βερολίνο, Αμβούργο, Ντόρτμουντ, Ντίσελντορφ, Γκέλζενκίρχεν, Φρανκφούρτη, Αννόβερο και Στουτγκάρδη φιλοξένησαν τις αποστολές απο τις 13 Ιουνίου έως τις 7 Ιουλίου. Είναι η διοργάνωση στην οποία ο Ρίνους Μίχελς παρουσίασε το "ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο".
Τα πρώτα δείγματα είχαν δοθεί μέσω του Άγιαξ που είχε φτάσει στην κατάκτηση τριών συνεχόμενων Κυπέλλων Πρωταθλητριών. Όλοι οι ποδοσφαιριστές μπορούσαν να αγωνιστούν σε όλες τις θέσεις, καλύπτοντας κάθε σημείο του γηπέδου με κύριο εκφραστή τον Γιόχαν Κρόιφ.
Στον 1ο όμιλο είχαμε την μεγάλη συνάντηση της Ανατολικής Γερμανίας με την Δυτική, με τις δύο ομάδες να προκρίνονται και στο μεταξύ τους παιχνιδι στο Αμβούργο βρήκε νικητές τους Ανατολικογερμανούς με τον Γιούργκεν Σπαρβάσερ "χρυσό" σκόρερ στο 77'.
Στην αναμέτρηση της Δυτικής Γερμανίας με την Χιλή είχαμε και την πρώτη αποβολή ποδοσφαιριστή του Χιλιανού Κάρλος Κασζέλι στο 67'.
Στον 2ο όμιλο είχαμε τριπλή ισοβαθμία στην πρώτη θέση, Γιουγκοσλαβία, Βραζιλία και Σκωτία με τους Βρετανούς να μένουν εκτός λόγω χειρότερης διαφοράς τερμάτων, παρότι δεν έχασαν κανένα αγώνα, στον 3ο όμιλο Ολλανδία και Σουηδία, ενώ στον 4ο Πολωνία και Αργεντινή άφησαν εκτός τους φιναλίστ του 1970 Ιταλούς.
Στην δεύτερη φάση οι "οράνιε" δεν άφησαν κανένα περιθώριο στους αντιπάλους τους και με τρεις νίκες 4-0 την Αργεντινή, 2-0 την Ανατολική Γερμανία και 2-0 την Βραζιλία και χωρίς να δεχτούν γκολ πήραν πανηγυρική πρόκριση στον τελικό.
Στον άλλο όμιλο οι οικοδεσπότες επίσης έκαναν το 3 στα 3 2-0 την Γιουγκοσλαβία, 4-2 την Σουηδια και στο αποφασιστικό παιχνίδι 1-0 την Πολωνία με το γκολ του Μίλερ στο 76', πήραν την πρόκριση και είκοσι χρόνια αργότερα θα διεκδικούσαν το δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας της.
Η εκπληκτική Πολωνία των Λάτο, Ντέινα, Γκάντοχα, Τομαζέφσκι, Ζμούντα και Σάρμαχ επικράτησε της Βραζιλίας με 1-0 με το τέρμα του Λάτο στο 76'. Ο τελικός για πρώτη φορά δεν διεξήχθη στην πρωτεύουσα αλλά στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου παρουσία 78.200 θεατών.
Με την σέντρα οι παίκτες της Ολλανδίας αντάλλαξαν πάσες για ένα λεπτό χωρίς να ακουμπήσει την μπάλα αντίπαλος παίκτης. Σε εκείνο το σημείο ο Κρόιφ θα μπει μέσα στην μεγάλη περιοχή όπου εκεί θα ανατραπεί απο τον Χένες και ο Άγγλος Τζακ Τέιλορ θα καταλογίζει την εσχάτη των ποινών, κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά σε τελικό.
Ο Νέεσκενς δεν λάθεψε έκανε το 1-0, με τους "οράνιε" στην συνέχεια να χάνουν και άλλες ευκαιρίες για να αυξήσουν τον δείκτη του σκόρ. Στο 25' όμως επήλθε ισορροπία αφού ο Γιάνσεν ανέτρεψε τον Χόλτσενμπαιν με τον Τέιλορ να καταλογίζει εκ νέου πέναλντι και τον Μπράιτνερ να ισοφαρίζει σε 1-1.
Στο 43' ο συνήθης ύποπτος Γκέρντ Μίλερ με την χαρακτηριστική του κίνηση έβαλε τα "πάντσερ" μπροστά στο σκόρ. Ο επιθετικός της Μπάγερν πέτυχε ένα ακόμα τέρμα αλλά ακυρώθηκε ως οφσάιντ, ο Μάγιερ με τις επεμβάσεις τους κράτησε το υπέρ τους 2-1, και η Δυτική Γερμανία για δεύτερη φορά στην ιστορία της αναδείχθηκε Παγκόσμια Πρωταθλήτρια.
Πρώτος σκόρερ ο Πολωνός Γκρέγκορτζ Λάτο με 7 τέρματα, καλύτερος παίκτης ο Ολλανδός Γιόχαν Κρόιφ, καλύτερος νέος παίκτης ο Πολωνός Βλάντισλαβ Ζμούντα, ενώ το βραβείο Fair Play απονεμήθηκε στην Δυτική Γερμανία.
Την καλύτερη ενδεκάδα αποτελούσαν οι Ζέπ Μάγιερ(Δυτική Γερμανία), Ρούντ Κρόλ(Ολλανδία), Πόλ Μπράιτνερ(Δυτική Γερμανία), Ελίας Φιγκερόα(Χιλή), Φράντς Μπεκενμπάουερ(Δυτική Γερμανία), Μπέρτι Φόγκτς(Δυτική Γερμανία), Βόλφγκάνγκ Όβερατ(Δυτική Γερμανία), Καζίμιερζ Ντέινα(Πολωνία), Γιόχαν Νέεσκενς(Ολλανδία), Ρόμπ Ρέζενμπρινκ(Ολλανδία), Γιόχαν Κρόιφ(Ολλανδία) και Γκρέγκορτζ Λάτο(Πολωνία).
Την καλύτερη ενδεκάδα αποτελούσαν οι Ζέπ Μάγιερ(Δυτική Γερμανία), Ρούντ Κρόλ(Ολλανδία), Πόλ Μπράιτνερ(Δυτική Γερμανία), Ελίας Φιγκερόα(Χιλή), Φράντς Μπεκενμπάουερ(Δυτική Γερμανία), Μπέρτι Φόγκτς(Δυτική Γερμανία), Βόλφγκάνγκ Όβερατ(Δυτική Γερμανία), Καζίμιερζ Ντέινα(Πολωνία), Γιόχαν Νέεσκενς(Ολλανδία), Ρόμπ Ρέζενμπρινκ(Ολλανδία), Γιόχαν Κρόιφ(Ολλανδία) και Γκρέγκορτζ Λάτο(Πολωνία).
