H Διεθνής Ομοσπονδία Στατιστικής και Ιστορίας του Ποδοσφαίρου(IFFHS) τον ανακήρυξε ως τον κορυφαίο Περουβιανό του 20ου αιώνα, ενώ στην ψηφοφορία για τον κορυφαίο παίκτη όλων των εποχών συμπεριλήφθηκε στην κορυφαία πενηντάδα καταλαμβάνοντας την 48η θέση. Παράλληλα είναι ο τοπ-σκόρερ στην ιστορία της Εθνικής Περού και ο 8ος σκόρερ στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Αυτά είναι μερικά από τα ατομικά επιτεύγματα του Τεόφιλο Κουμπίγιας το αντίστοιχο "μαύρο διαμάντι" των Ίνκας.
Γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου του 1949 στην Λίμα και ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στην ομάδα της γειτονιάς του την Ουρακάν Μπόις. Όταν η ομάδα του έπαιξε κόντρα στην Αλιάνζα Λίμα εντυπωσίασε τόσο πολύ τον Ραφαέλ Καστίγιο ο οποίος δεν άφησε την ευκαιρία να πάει ανεκεμτάλευτη, προτεινοντάς του να έρθει να δοκιμαστεί.
Με το "καλημέρα" στην πρώτη ομάδα το 1966 κατάφερε να αναδειχθεί πρώτος σκόρερ της κατηγορίας παρότι αγωνιζόταν ως επιτελικός μέσος. Μάλιστα όντας μόλις 17 ετών έγινε ο νεαρότερος ποδοσφαιριστής που αναδείχτηκε ποτέ πρώτος σκόρερ.
Η Αλιάνζα Λίμα ήταν άλλωστε ο σύλλογος που "σημάδεψε" την καριέρα του αφού πέρασε από το "Αλεχάντρο Βιλανουέβα" συνολικά τέσσερις φορές. Στο πρώτο πέρασμα από το 1966 έως το 1972 είχε 175 συμμετοχές και 116 γκολ, αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος το 1970, πρώτος σκόρερ στο Κόπα Λιμπερταδόρες του 1972 και κορυφαίος παίκτης της Νοτίου Αμερικής την ίδια χρονιά.
Το δεύτερο πέρασμα ήταν την διετία 1977-1978 όπου κατέκτησε ισάριθμα πρωταθλήματα έχοντας 58 συμμετοχές και 42 γκολ, ενώ το τρίτο πέρασμα έγινε το 1985 για λίγα παιχνίδια. Τον Δεκέμβριο του 1987 το αεροπορικό δυστύχημα που συνέβη στον Ειρηνικό ωκεανό και είχε σαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν 43 άτομα ανάμεσα τους και 16 ποδοσφαιριστές ξεκληρίζοντας ουσιαστικά την Αλιάνζα ώθησε τον "El Nene(σ.σ. μικρό παιδί)" ο οποίος είχε ανακοινώσει την απόσυρση του από την ενεργό δράση, να προσφέρει τις υπηρεσίες του αμισθί στον σύλλογο για να ξεπεράσει αυτή την δύσκολη περίοδο.
Το 1988 παράλληλα με την παρουσία του στο γήπεδο ανέλαβε και την τεχνική της ηγεσία για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Είναι ο δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών με την φανέλα των "alialncistas" με 165 τέρματα σε249 παιχνίδια και ο πρώτος σκόρερ στο Κόπα Λιμπερταδόρες με 13 γκολ.
Είχε και δύο περάσματα απο την "Γηραιά Ήπειρο" με πρώτο σταθμό την Ελβετία και την Βασιλεία το 1973 όταν οι "ρότμπλάου" δαπάνησαν το ποσό των 97.000 λιρών για να τον αποκτήσουν. Ό Κουμπίγιας δεν κατάφερε να προσαρμοστεί σε ένα τόσο διαφορετικό περιβάλλον και μετά από 12 συμμετοχές και 5 γκολ σε έξι μόλις μήνες αποχώρησε από το ελβετικό πρωτάθλημα.
Τον Ιανουάριο του 1974 η Πόρτο προσφέρει στους Ελβετούς το ποσό των 200.000 λιρών και τον κάνει δικό της. Στο "Ντας Άντας" έκατσε τέσσερα χρόνια μέχρι το 1977, κατακτώντας το Κύπελλο Πορτογαλίας το 1977 και συνολικά είχε 118 συμμετοχές και 72 γκολ όντας ο δεύτερος ξένος σκόρερ στην ιστορία των "δράκων" του Οπόρτο.
Τον Μάρτιο του 1979 θα δοκιμάσει την τύχη του στην NASL(North American Soccer League) στους Fort Loterdale Strikers όπου και αγωνίστηκε για πέντε χρονιά μέχρι το 1984 έχοντας 120 συμμετοχές και 65 γκολ, φτάνοντας μέχρι τον τελικό του Πρωταθλήματος το 1980 όταν και ηττήθηκε από τους Κόσμος της Νέας Υόρκης.
Είναι ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου ενώ ψηφίστηκε ανάμεσα στους 20 καλύτερους ποδοσφαιριστές που αγωνίστηκαν στο συγκεκριμένο πρωτάθλημα.
Το 1985 είχε αποφασίσει να κλείσει την καριέρα του στους South Florida Sun όμως προέκυψε το ζήτημα με την Αλιάνζα τον Δεκέμβριο του 1987 και αποφάσισε να παρατείνει την αγωνιστική του παρουσία.
Tον Μάιο του 1988 επανήρθε στην Αμερική στους Fort Loterdale Strikers που αγωνίζονταν στην ASL(American Soccer League), ενώ τον Μάρτιο του 1989 υπέγραψε στους Miami Sharks και τον Ιούνιο του ίδιου έτους ύστερα από 8 παιχνίδια και ένα γκολ κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια οριστικά.
Στις 17 Ιουλίου του 1968 στην Λίμα απέναντι στην Βραζιλία έκανε το ντεμπούτο του με την εθνική του Περού. Στα γήπεδα του Μεξικό στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 η παρουσία του αν μη τι άλλο ήταν εντυπωσιακή.
Όχι μόνο αγωνίστηκε και στα τέσσερα παιχνίδια αλλά πέτυχε και 5 γκολ, από ένα σε Βουλγαρία, Δυτική Γερμανία και Βραζιλία στα προημιτελικά και δύο απέναντι στο Μαρόκο τρίτος σκόρερ του τουρνουά πίσω από τον Γκέρντ Μίλερ και τον Ζαιρζίνιο, ενώ αναδείχτηκε καλύτερος νέος παίκτης της διοργάνωσης.
Ήταν από τους βασικούς πρωταγωνιστές της κατάκτησης του Κόπα Αμέρικα του 1975 πετυχαίνοντας και δύο γκολ απέναντι σε Χιλή και Βραζιλία αντίστοιχα. Στα γήπεδα της Αργεντινής το 1978 αγωνίστηκε και στα έξι παιχνίδια της διοργάνωσης πετυχαίνοντας και πάλι 5 γκολ, δεύτερος σκόρερ πίσω από τον Μάριο Κέμπες, δύο απέναντι στην Σκωτία και τρία απέναντι στο Ίραν.
Άν και δεν κατάφερε να περάσει στους ημιτελικούς απέναντι σε Πολωνία, Βραζιλία και Αργεντινή, εντούτοις ο ίδιος συμπεριλήφθηκε στην κορυφαία ενδεκάδα του τουρνουά.
Στα γήπεδα της Ισπανίας το 1982 έμελλε να μπει το τέλος στην σχέση του με τους "μπλάνκιρόχα" αγωνιζόμενος και στις τρείς αναμετρήσεις. Στο παιχνίδι της 22ας Ιουνίου στην Λα Κορούνια απέναντι στην Πολωνία μπήκε ο επίλογος συμπληρώνοντας 81 εμφανίσεις και 26 γκολ και είναι ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών για την χώρα του.
Από το 1991 ζει μόνιμα στο Μαϊάμι όπου σε ερασιτεχνικό επίπεδο ασχολήθηκε με την ομάδα Miramar Illusiones που αγωνίζεται στην Φλόριντα στην Gold Coast Soccer League. Είναι ο έβδομος σκόρερ όλων των εποχών όσον αφορά τους μέσους, ενώ είναι αντίστοιχα στην δεύτερη θέση στην Νότια Αμερική πίσω μόνο απο τον Ζίκο.
Το 2018 η FIFA τον συμπεριέλαβε στους 100 κορυφαίους όλων των εποχών στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων, και ως ο 2ος καλύτερος νέος παίκτης στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων, ενώ το 2015 επιλέχτηκε στην κορυφαία εντεκάδα όλων των εποχών του Copa America.
To 2008 το Sports Illustrated τον συμπεριέλαβε στην κορυφαία εντεκάδα των τελευταίων 50 ετών στο ποδόσφαιρο της Νότιας Αμερικής. Επίσης το 2019 στην ψηφοφορία του βρετανικού περιοδικού FourFourTwo κατέλαβε την 66η θέση στους 100 κορυφαίους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών.