Η 20η Ιανουαρίου είναι μια «μαύρη» ημέρα για την Μάντσεστερ
Γιουνάιτεντ και γενικότερα για το αγγλικό ποδόσφαιρο, καθώς τη συγκεκριμένη
ημερομηνία του 1994 ο Σερ Ματ Μπάσμπι άφησε την τελευταία του πνοή. Είναι ο
άνθρωπος που οδήγησε σε μεγάλες επιτυχίες τους «κόκκινους διαβόλους», τους
συγκράτησε από τη διάλυση παρά την τραγωδία του Μονάχου και τους έφτασε στην
κατάκτηση του κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης!
Ο γεννημένος στις 26 Μαΐου 1909 Σκωτσέζος, αν και συνέδεσε
το όνομά του με την Γιουνάιτεντ ως προπονητής, εν τούτοις ως ποδοσφαιριστής
αγωνίστηκε κυρίως στις μισητές της ομάδες! Από το 1928 έως το 1936 φόρεσε τη
φανέλα της Μάντσεστερ Σίτι και για επόμενα πέντε χρόνια εκείνη της Λίβερπουλ,
αγωνιζόμενος ως δεξιός μεσοεπιθετικός! Στα δύο τελευταία έτη της καριέρας του,
επέστρεψε στα πάτρια εδάφη για λογαριασμό της Χιμπέρνιαν.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στους «πολίτες» και
συγκεκριμένα το 1930, τον πλησίασε η έτερη συμπολίτισσα για τον αποκτήσει χωρίς
επιτυχία. Ωστόσο, μέσω των διαπραγματεύσεων έγινε πολύ καλός φίλος με το μέλος
του διοικητικού συμβουλίου των τρις πρωταθλητών Ευρώπης, Λούις Ρόκα. Όταν το
1945 «κρέμασε» τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια, ταυτόχρονα εκείνη την περίοδο οι
τελευταίοι έψαχναν εναγωνιωδώς για προπονητή και η καλή του σχέση με τον Ρόκα
τον έφερε στο «Ολντ Τράφορντ». Μάλιστα, κατάφερε να υπογράψει πενταετές
συμβόλαιο και όχι τριετές που ήταν η αρχική πρόταση, με τη δικαιολογία της
δημιουργίας ενός ανταγωνιστικού συνόλου και το χρόνο που απαιτούνταν για να
επιτευχθεί το εγχείρημα.
Πάντως, οι ικανότητές του φάνηκαν σχετικά σύντομα, αρχικά
κατακτώντας το κύπελλο του 1948 και το πρωτάθλημα του 1952. Βέβαια και τις
υπόλοιπες χρονιές η απόδοση κυμαίνονταν σε υψηλά επίπεδα τερματίζοντας δεύτερος
τις σεζόν 1947, 1948, 1949 και 1952. Καθόλου εύκολη υπόθεση αν αναλογιστεί
κανείς την ανταγωνιστικότητα του αγγλικού ποδοσφαίρου σε συνάρτηση με την
περιρρέουσα κατάσταση μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την
πολύ-βομβαρδισμένη Αγγλία από τη ναζιστική αεροπορία.
Μέσα σε όλα τα παραπάνω ήρθε και το πλήρωμα του χρόνου για
μερικούς ποδοσφαιριστές και βασικά στελέχη της, όπως ο Τζόνι Κάρεϊ. Εκεί που
όλοι περίμεναν πως ο Μπάσμπι θα χρησιμοποιούσε αρκετά χρήματα προς μεταγραφική
ενίσχυση, αυτός αντιθέτως προβίβασε από τις ακαδημίες της ομάδας 16χρονους και
17χρονους ποδοσφαιριστές, όπως οι Μπιλ Φουλκς, Μαρκ Τζόοουνς, Άλμπερτ Σκάλνον,
Ντέιβιντ Πεγκ. Ήταν το έναυσμα των επονομαζόμενων «μπέμπηδων».
Υπό την καθοδήγηση του έμπειρου –πλέον- κόουτς οι
πιτσιρικάδες του Μάντσεστερ θα προσθέσουν στην τροπαιοθήκη των «κόκκινων
διαβόλων» τα πρωταθλήματα του 1956 και 1957. Η ανανέωση του ρόστερ ήταν συνεχής
με παίκτες από τις ακαδημίες αλλά και από το εξαιρετικό τμήμα σκάουτινγκ με
υπεύθυνο τον Τζο Άρμστρονγκ. Αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας ήταν να
φορέσουν την κόκκινη εμφάνιση οι Γουίλφ ΜακΓκίνες και η μετέπειτα τεράστια
μορφή του συλλόγου, Μπόμπι Τσάρλτον.
Δυστυχώς ποτέ καμία ιστορία δεν είναι εξ’ ολοκλήρου
ευχάριστη. Έχει και τις σκοτεινές στιγμές της και στη συγκεκριμένη περίσταση
μια από τις τραγικότερες από καταβολής ποδοσφαίρου. Την αγωνιστική περίοδο
1957-1958, η Γιουνάιτεντ είχε στόχο να κάνει το τρεμπλ, δηλαδή τη διατήρηση των
σκήπτρων στο πρωτάθλημα την κατάκτηση του κυπέλλου Αγγλίας, όπως και εκείνο των
Πρωταθλητριών Ευρώπης. Ταυτόχρονα, θα ισοφάριζε το επίτευγμα των Χάντερσφιλντ
και Άρσεναλ με τα τρία διαδοχικά πρωταθλήματα. Ωστόσο, η Άτροπος είχε
διαφορετική γνώμη… Κατά τη διάρκεια της επιστροφής από την ισόπαλη αναμέτρηση
με τον Ερυθρό Αστέρα στις 6 Φεβρουαρίου του 1958 και λίγο μετά την απογείωση
από το αεροδρόμιο του Μονάχου όπου σταμάτησαν για ανεφοδιασμό, το ελικοφόρο
αεροπλάνο που τους μετέφερε συνετρίβει με αποτέλεσμα ελάχιστοι από τους
επιβαίνοντες να διασωθούν. Μεταξύ τους των τυχερών ήταν και ο Μπάσμπι.
Παρά το τραγικό περιστατικό ο πολυνίκης τεχνικός δεν το
έβαλε κάτω. Με το σθένος που τον διέκρινε, στηριζόμενος στο ταλέντο των επίσης
επιζησάντων, Τσάρλτον, Φουλκς και Γκρεγκ έβαλε σκοπό να φτιάξει από την αρχή
μια ομάδα-πρότυπο. Παράλληλα, το έμπειρο μάτι των «κατασκόπων» ανά τη Γηραιά
Αλβιώνα έφερε στις τάξεις της ομάδας φερέλπιδες ποδοσφαιριστές με εξέχοντα όλων
τον Τζορτζ Μπεστ. Για άλλη μια φορά η πατρική του μορφή και οι αδιαμφισβήτητες
δυνατότητες του ως «καπετάνιου», προσέθεσαν στο παλμαρέ της Μάντσεστερ άλλα δύο
πρωταθλήματα (1965, 1967), ένα ακόμη κύπελλο του αρχαιότερου θεσμού του
«βασιλιά» των σπορ δύο Τσάριτι Σιλντ (1965, 1967) και βέβαια το σημαντικότερο
τίτλων όλων που δεν ήταν άλλος από το κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης του 1968!
Η «αυλαία» έπεσε προσωρινά τη σεζόν 1968-1969, για να
επιστρέψει για μία τελευταία χρονιά στο γνώριμό του πάγκο την περίοδο
1970-1971. Για την προσφορά του στο αγγλικό ποδόσφαιρο τιμήθηκε από τη
βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ με τον τίτλο του Σερ. Ήταν από τους πρώτους που έδωσαν
βάση στην παραγωγή και αξιοποίηση παικτών μέσα από τα σπάργανα ενός συλλόγου.
Το κενό που άφησε πίσω του με την απόσυρσή του από το προπονητικό πόστο, άργησε
να καλυφθεί για μια ολόκληρη δεκαπενταετία και μέχρι την ανάληψη της τεχνικής
ηγεσίας από τον συμπατριώτη του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον.
