Το 2004 ήταν η Εθνική Ελλάδος και ο Άγγελος Χαριστέας που στέρησαν απο τους Πορτογάλους την ευκαιρία να κατακτήσουν το Πρωτάθλημα Ευρώπης μέσα στο σπίτι τους. Δώδεκα χρόνια και έξι ημέρες μετά οι "Λουζιτανοί" του Φερνάντο Σάντος ήταν αυτοί που κατάφεραν να "πληγώσουν" τους Γάλλους και να πανηγυρίσουν για πρώτη φορά στην ιστορία τους την κατάκτηση του.
Μία Πορτογαλία η οποία πέρασε απο την φάση των ομίλων με τρεις ισοπαλίες, επικράτησε των Κροατών και των Γάλλων στην παράταση και των Πολωνών στην διαδικασία των πέναλντι παίρνοντας ουσιαστικά μόνο μία νίκη κόντρα στην Ουαλία με 2-0 στον ημιτελικό της Λυών.
Μια κατάκτηση η οποία ήρθε με το μεγάλο αστέρι της ομάδας Κριστιάνο Ρονάλντο ο οποίος στην διάρκεια του τουρνουά με τα 3 τέρματα που πέτυχε, έφτασε τον Μισέλ Πλατινί στην πρώτη θέση των σκόρερ της τελικής φάσης με 9 να φεύγει τραυματίας απο τον αγωνιστικό χώρο μόλις στο 25ο λεπτό.
Στο 90+2' μάλιστα γλύτωσαν το "έμφραγμα" όταν το σουτ του Ζινιάκ σταμάτησε στο κάθετο δοκάρι του Ρούι Πατρίσιο για να έρθει στο 109' ο Έντερ που είχε περάσει ως αλλαγή στο 79' στη θέση του Ρενάτο Σάντσες που αναδείχθηκε ως ο καλύτερος νέος παίκτης του τουρνουά και με σουτ να νικήσει τον Γιορίς γράφοντας το όπως αποδείχτηκε τελικό 1-0.
Απο την άλλη οι οικοδεσπότες Γάλλοι ήταν απο την αρχή του τουρνουά ένα απο τα φαβορί της διοργάνωσης, κατάφεραν στον ημιτελικό κόντρα στην Γερμανία στην Μασσαλία να επικρατήσουν με 2-0 για πρώτη φορά σε επίσημο παιχνίδι μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 με μεγάλο πρωταγωνιστή τον Αντουάν Γκριεζμάν που πέτυχε τα δύο τέρματα και με έξι συνολικά αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ του τουρνουά, όμως στον τελικό δεν μπόρεσαν να τριτώσουν τις επιτυχίες τους όντας διοργανωτές μετά το Euro του 1984 και το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998.
Αυτή την φορά η παράταση δεν ήταν γούρικη για τον Ντιντιέ Ντεσάν όπως η αντίστοιχη του 2000 όταν οι "τρικολόρ" είχαν επικρατήσει στο Ρότερνταμ της Ιταλίας με το "χρυσό γκόλ" του Τρεζεκέ, με τον Ντεσάν να χάνει την ευκαιρία να γίνει ο δεύτερος μετά τον Μπέρτι Φόγκτς που κατακτάει το τρόπαιο και ως παίκτης και ως προπονητής.
Στην φάση των ομίλων τον 1ο όμιλο οι οικοδεσπότες Γάλλοι τα βρήκαν "σκούρα" απέναντι σε Ρουμάνους και Αλβανούς, αφού κατάφεραν να πάρουν την νίκη στο μεν πρώτο παιχνίδι χάρη σε γκολ του Παγιέ στο 89' στο δε δεύτερο στο 90' με τον Γκριεζμάν για να "κλειδώσει" την νίκη με τον μέσο της Γουέστ Χάμ.
Στο ματς που θα έκρινε την πρώτη θέση οι "τρικολόρ" έμειναν στο 0-0 αν και είχαν δύο δοκάρια με τους Πογκμπά και Παγιέ, ένα αποτέλεσμα που έδωσε την απευθείας πρόκριση στους σταθερούς Ελβετοί οι οποίοι στην πρεμιέρα είχαν κερδίσει τους Αλβανούς, και έμειναν στο 1-1 με τους Ρουμάνους.
Η ομάδα του Τζιάνι Ντε Μπιάσι ήταν αξιόμαχη λύγισε δύσκολα τόσο απο την Ελβετία όσο και απο την Γαλλία, και με "χρυσό" σκόρερ τον Σαντίκου πανηγύρισε την πρώτη της νίκη σε τελική φάση μεγάλης διοργάνωσης, με την κυβέρνηση της χώρας να υπόσχεται πριμ 1 εκατομμυρίου ευρώ και διπλωματικά διαβατήρια.
Για ένα ακόμα Euro η Ρουμανία δεν μπόρεσε να γευτεί τη χαρά μιας νίκης η τελευταία της νίκη χρονολογείται απο το 2000 και με συγκομιδή μόλις ένα βαθμό επέστρεψε άπρακτη στο Βουκουρέστι, αφού ηττήθηκε και στο τελευταίο ματς απο την Αλβανία.
Στον 2ο όμιλο η Ουαλία όχι μόνο βρέθηκε σε μεγάλη διοργάνωση ύστερα απο 58 χρόνια(τελευταία της παρουσία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 στην Σουηδία) αλλά με μεγάλο πρωταγωνιστή τον Γκάρεθ Μπέιλ που πέτυχε τρία τέρματα νίκησε την Σλοβακία και την Ρωσία και κατέκτησε την πρώτη θέση στον όμιλο της.
Ακολούθησε η Αγγλία στην δεύτερη θέση η οποία για μία ακόμη φορά δεν μπόρεσε να νικήσει στην πρεμιέρα της σε Euro αφού απέναντι στην Ρωσία ισοφαρίστηκε στις καθυστερήσεις απο τον Βασίλι Μπερεζούτσκι.
Στο βρετανικό ντέρμπι με την Ουαλία παρότι βρέθηκε πίσω στο σκορ κατάφερε να ανατρέψει το εις βάρος της σκορ και με τους Βάρντι και Στάριτζ στις καθυστερήσεις να πάρει την νίκη, ενώ απέναντι στην Σλοβακία είχε τις ευκαιρίες αλλά δεν μπόρεσε να νικήσει τον Κόζατσικ και το 0-0 παρέμεινε στερώντας της την πρώτη θέση.
Η Σλοβακία στην πρώτη της συμμετοχή σε τελική φάση πέτυχε την πρώτη της νίκη κόντρα στην Ρωσία, ηττήθηκε απο την Ουαλία και απέναντι στην Αγγλία κατάφερε να πάρει τον βαθμό που κατά ένα μεγάλο ποσοστό της έδωσε την πρόκριση ως μία απο τις τέσσερις καλύτερες τρίτες.
Η μεγάλη απογοήτευση αν μη τι άλλο ήταν η Ρωσία που σε κανένα απο τα τρία παιχνίδια δεν έδειξε σε καλή κατάσταση και ο επόμενος προπονητής της μιας και ο Λεονίντ Σλούτσκι αποχώρησε απο την τεχνική της ηγεσία θα έχει πολλή δουλειά, ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου που διεξάγεται στην χώρα της για να παρουσιάσει ένα καλύτερο πρόσωπο.
Στον 3ο όμιλο Γερμανοί και Πολωνοί ισοβάθμησαν στην πρώτη θέση, οι Βορειοιρλανδοί πέτυχαν την πρώτη τους νίκη σε τελική φάση μετά απο 30 χρόνια, με τους Ουκρανούς να απογοητεύουν αφού είναι η μοναδική ομάδα που τερμάτισε χωρίς βαθμό και χωρίς να πετύχει κάποιο γκολ.
Πριν την έναρξη του τελευταίου αγώνα με την Πολωνία ο Μικχάιλο Φομένκο δήλωνε ότι αυτό θα ήταν το τελευταίο του παιχνίδι στον πάγκο της Εθνικής Ουκρανίας και τον Αντρέι Σεφτσένκο να φέρεται να είναι ο αντικαταστάτης του 67χρονου προπονητή.
Στον 4ο όμιλο οι Ισπανοί με τις δύο νίκες επί της Τσεχίας και της Τουρκίας κρατούσαν στα χέρια τους την πρώτη θέση απέναντι στην Κροατία η οποία απέναντι στην Τσεχία είδε το 0-2 να γίνεται 2-2 ύστερα απο εύστοχη εκτέλεση πένλαντι του Νέτσιντ.
Οι Ίβηρες μάλιστα πήραν και προβάδισμα με τον Μοράτα μόλις στο 7' αλλά οι Βαλκάνιοι κατάφεραν να ισοφαρίσουν με τον Κάλινιτς στο 45. Στο 72' ο Βρσάλικο έκανε πέναλντι στον Σίλβα με τον Σούμπασιτς να νικάει τον Σέρχιο Ράμος απο τα 11 βήματα και στο 87' ο Πέρισιτς να διαμορφώνει το τελικό 2-1 δίνοντας στους Κροάτες την πρώτη θέση, και τους Ισπανούς να γνωρίζουν την πρώτη ήττα σε τελική φάση απο το 2004 όταν και είχαν ηττηθεί απο τους Πορτογάλους και είχαν μείνει εκτός συνέχειας.
Στο άλλο ματς οι Τούρκοι που δέχτηκαν την έντονη κριτική απο κόσμο αλλά και δημοσιογράφους για τις ήττες και τις κακές εμφανίσεις των πρώτων ματς με τον αρχηγό Αρντά Τουράν μάλιστα να αποδοκιμάζεται στο παιχνίδι με την Ισπανία και η οικία του στην Βαρκελώνη να δέχεται επίθεση με αβγά, κατάφεραν να πάρουν την νίκη κόντρα στην Τσεχία με τα γκολ των Γιλμάζ και Τουφάν η οποία όμως όπως αποδείχτηκε ήταν χωρίς αντίκρυσμα.
Στον 5ο όμιλο οι Ιταλοί με τις δύο νίκες επί Βελγίου και Σουηδίας αντίστοιχα, "καπάρωσαν" την πρώτη θέση του ομίλου με τους Βέλγους να τους ακολουθούν και τους Ιρλανδούς με το γκολ του Μπρέιντι στο 85' να επικρατούν των "ατζούρι" την τελευταία αγωνιστική και να παίρνουν αυτοί το τελευταίο εισιτήριο για τους "16".
Στον 6ο όμιλο απο τα έξι ματς τα τέσσερα έληξαν ισόπαλα με τις Ουγγαρία και Ισλανδία να επικρατούν της Αυστρίας. Απο την άλλη πλευρά οι Πορτογάλοι λίγο έλειψαν να μείνουν εκτός της φάσης των "16" αφού στο τελευταίο ματς κόντρα στους Μαγυάρους βρέθηκε πίσω στο σκόρ τρεις φορές αλλά ισάριθμες ισοφάρισε και με αυτό τον πόντο "κλείδωσε" την πρόκριση.
Οι Μαγυάροι οι οποίοι στην επιστροφή τους σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος απο το 1972 και σε μεγάλη διοργάνωση απο το 1986 ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστικοί καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ισοβαθμώντας με τους πρωτάρηδες Ισλανδούς οι οποίοι και αυτοί κατάφεραν να πάρουν το εισιτήριο για την επόμενη φάση.
Στον 3ο όμιλο Γερμανοί και Πολωνοί ισοβάθμησαν στην πρώτη θέση, οι Βορειοιρλανδοί πέτυχαν την πρώτη τους νίκη σε τελική φάση μετά απο 30 χρόνια, με τους Ουκρανούς να απογοητεύουν αφού είναι η μοναδική ομάδα που τερμάτισε χωρίς βαθμό και χωρίς να πετύχει κάποιο γκολ.
Πριν την έναρξη του τελευταίου αγώνα με την Πολωνία ο Μικχάιλο Φομένκο δήλωνε ότι αυτό θα ήταν το τελευταίο του παιχνίδι στον πάγκο της Εθνικής Ουκρανίας και τον Αντρέι Σεφτσένκο να φέρεται να είναι ο αντικαταστάτης του 67χρονου προπονητή.
Στον 4ο όμιλο οι Ισπανοί με τις δύο νίκες επί της Τσεχίας και της Τουρκίας κρατούσαν στα χέρια τους την πρώτη θέση απέναντι στην Κροατία η οποία απέναντι στην Τσεχία είδε το 0-2 να γίνεται 2-2 ύστερα απο εύστοχη εκτέλεση πένλαντι του Νέτσιντ.
Οι Ίβηρες μάλιστα πήραν και προβάδισμα με τον Μοράτα μόλις στο 7' αλλά οι Βαλκάνιοι κατάφεραν να ισοφαρίσουν με τον Κάλινιτς στο 45. Στο 72' ο Βρσάλικο έκανε πέναλντι στον Σίλβα με τον Σούμπασιτς να νικάει τον Σέρχιο Ράμος απο τα 11 βήματα και στο 87' ο Πέρισιτς να διαμορφώνει το τελικό 2-1 δίνοντας στους Κροάτες την πρώτη θέση, και τους Ισπανούς να γνωρίζουν την πρώτη ήττα σε τελική φάση απο το 2004 όταν και είχαν ηττηθεί απο τους Πορτογάλους και είχαν μείνει εκτός συνέχειας.
Στο άλλο ματς οι Τούρκοι που δέχτηκαν την έντονη κριτική απο κόσμο αλλά και δημοσιογράφους για τις ήττες και τις κακές εμφανίσεις των πρώτων ματς με τον αρχηγό Αρντά Τουράν μάλιστα να αποδοκιμάζεται στο παιχνίδι με την Ισπανία και η οικία του στην Βαρκελώνη να δέχεται επίθεση με αβγά, κατάφεραν να πάρουν την νίκη κόντρα στην Τσεχία με τα γκολ των Γιλμάζ και Τουφάν η οποία όμως όπως αποδείχτηκε ήταν χωρίς αντίκρυσμα.
Στον 5ο όμιλο οι Ιταλοί με τις δύο νίκες επί Βελγίου και Σουηδίας αντίστοιχα, "καπάρωσαν" την πρώτη θέση του ομίλου με τους Βέλγους να τους ακολουθούν και τους Ιρλανδούς με το γκολ του Μπρέιντι στο 85' να επικρατούν των "ατζούρι" την τελευταία αγωνιστική και να παίρνουν αυτοί το τελευταίο εισιτήριο για τους "16".
Στον 6ο όμιλο απο τα έξι ματς τα τέσσερα έληξαν ισόπαλα με τις Ουγγαρία και Ισλανδία να επικρατούν της Αυστρίας. Απο την άλλη πλευρά οι Πορτογάλοι λίγο έλειψαν να μείνουν εκτός της φάσης των "16" αφού στο τελευταίο ματς κόντρα στους Μαγυάρους βρέθηκε πίσω στο σκόρ τρεις φορές αλλά ισάριθμες ισοφάρισε και με αυτό τον πόντο "κλείδωσε" την πρόκριση.
Οι Μαγυάροι οι οποίοι στην επιστροφή τους σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος απο το 1972 και σε μεγάλη διοργάνωση απο το 1986 ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστικοί καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ισοβαθμώντας με τους πρωτάρηδες Ισλανδούς οι οποίοι και αυτοί κατάφεραν να πάρουν το εισιτήριο για την επόμενη φάση.
Στην φάση των "16" η Πολωνία πήρε την πρόκριση στην διαδικασία των πέναλντι κόντρα στην Ελβετία με τον Τζάκα να στέλνει την μπάλα άουτ, ενώ στο βρετανικό ντέρμπι η Ουαλία πήρε την πρόκριση κόντρα στην Βόρεια Ιρλανδία με το αυτογκόλ του ΜακΌλει στο 75'.
Η Πορτογαλία πήρε την πρόκριση απέναντι στην Κροατία χάρις στο γκολ του Κουαρέσμα στην παράταση στο 117', ενώ η οικοδέσποινα Γαλλία αν και βρέθηκε πίσω στο σκορ χάρις στο πέναλντι του Μπρέιντι στο 2' κόντρα στην Ιρλανδία κατάφερε με τα δύο γκολ του Γκριζμάν στο 58' και στο 61' να γυρίσει το ματς και να πάρει την πρόκριση.
Η Γερμανία δεν είχε κανένα πρόβλημα να επικρατήσει της Σλοβακίας με 3-0 με γκολ των Μπόατενγκ, Γκόμεζ και Ντράξλερ, όπως αντίστοιχα και το Βέλγιο δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα απέναντι στην Ουγγαρία νικώντας την με 4-0 με γκολ των Αλντερβάιρελντ, Μπατσουαγί, Αζάρ και Καράσκο.
Στο "ριπίτ" του τελικού του 2012 Ιταλία και Ισπανία τέθηκαν αντιμέτωπες αλλά αυτή την φορά ήταν η "σκουάντρα ατζουρα" που χαμογέλασε χάρις στα γκολ των Κιελίνι στο 33' και του Γκρατσιάνο Πέλε στο 90+1'.
Τέλος στην έκπληξη αυτής της φάσης δεν θα μπορούσε να είναι άλλη απο την πρόκριση της Ισλανδίας κόντρα στην Αγγλία. Τα "λιοντάρια" προηγήθηκαν μόλις στο 4' με πέναλντι του Ρούνει, όμως η ισοφάριση ήρθε γρήγορα στο 6' με τον Σίγκουρντσον και στο 18' με τον Σίγκθορσον πήραν προβάδισμα με 2-1 που έμεινε μέχρι το τέλος.
Στην προημιτελική φάση το κορυφαίο ζευγάρι δεν ήταν άλλο απο το ευρωπαϊκό "κλάσικο" ανάμεσα στην Γερμανία και την Ιταλία. Στο Μπορντό οι δύο ομάδες περισσότερο πρόσεχαν τα νώτα τους με λιγοστές φάσεις μπροστά στις δύο εστίες και την ομάδα του Γιόακιμ Λέβ να παίρνει προβάδισμα στο 65' με τον Οζίλ.
Όμως στο 78' ο Μπόατενγκ υπέπεσε σε πέναλντι, με τον Μπονούτσι να είναι ψύχραιμος απο τα 11 μέτρα να νικάει τον Νόιερ και να ισοφαρίζει σε 1-1. Τίποτα δεν άλλαξε στο υπόλοιπο της κανονικής περιόδου αλλά και στην παράταση με συνέπεια να οδηγηθούμε στα πέναλντι.
Εκεί επιβεβαιώθηκε η παράδοση που θέλει την "νάτσιοναλ μάντσαφτ" να επικρατεί πάντα στην ψυχόφθορο διαδικασία ύστερα απο το 1976 όταν και είχε ηττηθεί απο την Τσεχοσλοβακία του Πανένκα στα γήπεδα της Γιουγκοσλαβίας στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
Ινσίνιε και Κρόος ευστόχησαν για να ακολουθήσουν το χαμένο πέναλντι του Τζάτζα και η απόκρουση του Μπουφόν σε αυτό του Μίλερ, Ο Μπαρτζάλι έκανε το 2-1 με τον Οζίλ να στέλνει την μπάλα στο δοκάρι. Ο Πέλε έχασε την ευκαιρία να δώσει σημαντικό προβάδισμα στους "ατζούρι" με μια κακή εκτέλεση, με τον Σβαινστάιγκερ να τον μιμείται ενώ αυτό του Μπονούτσι το απέκρουσε ο Νόιερ, ενώ ενδιάμεσα είχε ευστοχήσει ο Ντράξλερ.
Τζιακερίνι, Χούμελς, Παρόλο, Κίμιχ, Ντε Σίλιο και Μπόατενγκ ήταν εύστοχοι, με τον Νταρμιάν να αστοχεί και τον Έκτορ να δίνει τελικά τη νίκη στα "πάντσερ" με 6-5 και για πρώτη φορά να επικρατούν των Ιταλών σε μεγάλη διοργάνωση.
Απέναντι τους οι Γερμανοί βρήκαν την Γαλλία η οποία απέναντι στην Ισλανδία "καθάρισε" την υπόθεση πρόκριση ουσιαστικά απο το πρώτο εικοσάλεπτο όταν με τα τέρματα των Ζιρού και Πογκμπά στο 20' βρέθηκε μπροστά με 2-0 ενώ λίγο πριν την λήξη του ημιχρόνου το σκόρ έφτασε στο 4-0 με τους Παγιέ και Γκρειζμάν.
Το δεύτερο ημίχρονο στο "Στάντ Ντε Φράνς" ήταν τυπική διαδικασία με τον Σίγκθορσον να μειώνει σε 4-1 στο 56', ο Ζιρού να κάνει το 5-1 στο 59' και στο 84' ο Μπιάρνασον να διαμορφώνει το τελικό 5-2 στο 84'.
Στον πρώτο κατά σειρά ματς της προημιτελικής φάσης στην Μασσαλία οι Πολωνοί πήραν απο νωρίς προβάδισμα στο σκόρ μόλις στο 2' με τον Λεβαντόφσκι με τους Ίβηρες να ισοφαρίζουν με τον Ρενάτο Σάντσες στο 33'. Το σκόρ δεν άλλαξε και στην κανονική διάρκεια αλλά και στην παράταση με συνέπεια να χρειαστεί η διαδικασία των πέναλντι για να ξεκαθαρίσει ο νικητής.
Κριστιάνο Ρονάλντο, Λεβαντόφσκι, Ρενάτο Σάντσες, Μίλικ, Μουτίνιο, Γκλίκ ήταν εύστοχοι με τον Μπλαστσικόφσκι να βλέπει το πέναλντι του να αποκρούεται απο τον Ρούι Πατρίσιο και τον Κουαρέσμα όπως στο ματς με τους Κροάτες έτσι και τώρα ήταν ψύχραιμος και με 5-3 έστειλε την Πορτογαλία στον ημιτελικό της 6ης Ιουλίου.
Στην Λίλ οι "πρωτάρηδες" Ουαλοί αν και βρέθηκαν πίσω στο σκόρ απο το 13ο λεπτό με το υπέροχο σουτ του Ναινγκολάν, κατάφεραν να αντιδράσουν ισοφαρίζοντας με κεφαλιά του Άσλει Γουίλιαμς στο 30' και στην επανάληψη να φέρουν τα πάνω-κάτω.
Στο 55' με ωραία προσποίηση μέσα απο την μικρή περιοχή ο Ρόμπσον-Κανού "άδειασε" τους Βέλγους αμυντικούς και χωρίς να αφήσει περιθώρια αντίδρασης στον Κουρτουά έλανε το 2-1, και στο 86' απο την σέντρα του Γκάντερ ο νεοεισελθών έξι λεπτά νωρίτερα Βόουκς με κεφαλιά διαμόρφωσε το τελικό 3-1 στέλνοντας την ομάδα του Κρις Κόουλμαν στην παρθενική τους παρουσία σε τελική φάση Euro στην ημιτελική φάση.
Στα ημιτελικά η Πορτογαλία επικράτησε της Ουαλίας με 2-0 με τα τέρματα των Ρονάλντο στο 50' και Νάνι στο 53', ενώ στον έτερο ημιτελικό η Γαλλία επικράτησε της Γερμανίας με 2-0 με ισάριθμα γκολ του Γκριζμάν με πέναλντι στο 45' και στο 72'.
Ο Γκριζμάν αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 6 τέρματα και καλύτερος παίκτης, ενώ στην κορυφαία ομάδα συμπεριελήφθησαν οι Ρούι Πατρίσιο(Πορτογαλία), Ζερόμ Μπόατενγκ(Γερμανία), Τζόσουα Κίμιχ(Γερμανία), Ραφαέλ Γκερέιρο(Πορτογαλία), Πέπε(Πορτογαλία), Αντουάν Γκριζμάν(Γαλλία), Ντμίτρι Παγέ(Γαλλία), Τόνι Κρόο(Γερμανία), Τζόε Άλεν(Ουαλία), Α΄ραον Ράμσει(Ουαλία) και Κριστιάνο Ρονάλντο(Πορτογαλία)
