Kitalar Arasi Derbi

Kitalar Arasi Derbi η αλλιώς το διηπειρωτικό ντέρμπι, αφού η Γαλατασαράι εδρεύει στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, η δε Φενερμπαχτσέ στην ασιατική. Μαζί με την Μπεσίκτας αποτελούν τις μεγάλες ποδοσφαιρικές δυνάμεις της χώρας.

Μάλιστα σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε τον Ιούλιο του 2022 απο την εταιρία Socios σε δείγμα 45.774 ερωτηθέντων η Γαλατά ήταν πρώτη με ποσοστό 37,6%, η δε Φενέρ είχε ποσοστό 32,6 %, με την Μπεσίκτας να ακολουθεί με 20,8%, και την Τραμπζονσπόρ με 5,9%.

Το πρώτο παιχνίδι ανάμεσα στις δύο ομάδες ενείχε χαρακτήρα φιλικού και πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1909, και το οποίο το κέρδισε η Γαλατασαράι με 2-0, ενώ στις 9 Ιανoυαρίου του 1910 έγινε το πρώτο επίσημο παιχνίδι για το Πρωτάθλημα Κωνσταντινούπολης με την Γαλατασαράι να επικρατεί με 3-0.

Στις 12 Φεβρουαρίου του 1911 η Γαλατασαράι επικράτησε με 7-0 που είναι η μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία της, ενώ η Φενέρ χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τις 6 Νοεμβρίου του 2002 για να πετύχει την μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία της με 6-0.

Το 1912 οι δύο πρόεδροι Αλι Σαμί Γιέν απο την Γαλατά και ο Γκαλίπ Κουλακσίζογλου απο την Φενέρ συμφωνούν στο να δημιουργηθεί μια ενιαία ομάδα με το όνομα Turkkulubu για να αντιμετωπίσουν τις ομάδες που είχαν δημιουργήσει οι Άγγλοι, οι Αρμένιοι και οι Έλληνες. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι που ξέσπασαν όμως έφεραν πίσω τα σχέδια αυτά και η ένωση αυτή ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε.

Στις 23 Φεβρουαρίου του 1934 σε φιλικό παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων ξέσπασαν επεισόδια μεταξύ των ποδοσφαιριστών, με την ένταση να επεκτείνεται και στις κερκίδες με συνέπεια ο διαιτητής να διακόψει το παιχνίδι και ουσιαστικά να μην ξαναδιεξαχθεί αναμέτρηση φιλικού χαρακτήρα ανάμεσα στις δύο ομάδες. 

Την σεζόν 1995-1996 στον τελικό του Κυπέλλου οι δύο ομάδες βρέθηκαν αντιμέτωπες σε διπλούς τελικούς. Στον πρώτο αγώνα στο "Αλι Σαμί Γεν" η Γαλατά νίκησε με 1-0 με γκολ του Σόντερς στο 5'. Στην ρεβάνς στην κανονική διάρκεια η Φενερ επικράτησε με 1-0 με το γκολ του Αικούτ στο 33' και το ματς οδηγήθηκε στην παράταση.

Εκεί στο 116' ο Σόντερς ισοφάρισε σε 1-1 που ήταν και το τελικό αποτέλεσμα και με την λήξη της συνάντησης, ο προπονητή της "τσιμπόμ"  Γκρέιαμ Σούνες πήρε μια μεγάλη σημαία της Γαλατα και την τοποθέτησε στο κέντρο του γηπέδου.

Αυτό είχε ως συνέπεια να επικρατήσει πανδαιμόνιο στο "Σαράτσογλου" με τα αντικείμενα να πέφτουν βροχή και τους οπαδούς της Φενέρ να εισέρχονται μέσα στο γήπεδο και να στρέφονται προς το μέρος του Σούνες για να τον λιντσάρουν αλλά ευτυχώς ο Σκωτσέζος πρόλαβε να μπει στα αποδυτήρια.

Ο ίδιος πάντως σε συνέντευξη του στο Sky Sports to 2020 ανέφερε ότι ο στόχος του δεν ήταν να πικάρει τους αντιπάλους αλλά να απαντήσει σε έναν απο τους αντιπροέδρους της Φενέρ που τον χαρακτήρισε "σακάτη" λόγω της εγχείρησης καρδιάς που είχε κάνει.

Στις 19 Μαϊου του 2007  η ήδη  πρωταθλήτρια Φενερ θα αντιμετώπιζε την Γαλατά στο "Αλί Σαμί Γεν" με τους οπαδούς των γηπεδούχων να πετούν πλαστικά μπουκάλια με νερό, σπασμένα καθίσματα και αντικείμενα.

Νωρίτερα το 2006 οπαδοί της Γαλατά ανέρτησαν ένα πανό ρατσιστικού περιεχομένου που είχε σαν στόχο τον Μεχμέτ Αουρέλι της Φενερ τον Βραζιλιάνο ο οποίος είχε πάρει την τουρκική υπηκοότητα, με συνέπεια να ξεσπάσουν επεισόδια μετάυ των οπαδών των δύο ομάδων.

Στις 12 Μαϊου του 2012 το μεταξύ τους 0-0 στο "Σαράτσογλου" ανακήρυττε πρωταθλήτρια την Γαλατασαράι, με τους οπαδούς της Φενέρ να συμπλέκονται με τις αστυνομικές δυνάμεις. Η ομοσπονδία ήθελε να απονείμει το τρόπαιο στα αποδυτήρια αλλά οι ιθύνοντες της "τσιμπόμ" αρνήθηκαν.

Τελικά ύστερα απο τρείς ώρες οι παίκτες της Γαλατα βγήκαν στο άδειο γήπεδο και πήραν το τρόπαιο φροντίζοντας νωρίτερα να γράψουν τα ονόματά τους στα αποδυτήρια γράφοντας ως σημείωση "Σουβενίρ απο το Καντικιόι".

Στις 13 Μαϊου του 2013 19χρονος οπαδός της Φενερ δολοφονήθηκε αφού δέχτηκε πολλές μαχαιριές όταν αυτός και η παρέα του δέχτηκε επίθεση απο οπαδούς της Γαλατασαράι.

Tην περίοδο 1962-1963 αναμετρήθηκαν στους διπλούς τελικούς του Κυπέλλου με την Γαλατασαράι να επικρατεί με 2-1 με τα γκολ του Κοκεν στο 40' και Τουτβέρ στο 50', ενώ είχε μειώσει στο 60' ο Σοιντάν. Στην ρεβάνς άνοιξε το σκορ ο Κιουτσακαντωνιάδης με πέναλντι στο 44' αλλά στο 51' ο Αλτινταμπάκ και στο 71' ο Γιουρούρ ανέτρεψαν την κατάσταση στο τελικό 2-1.

Την περίοδο 1964-1965 Γαλατα και Φενερμπαχτσέ έμειναν στο 0-0 και στην ρεβάνς ο Οκτάι με πέναλντι στο 33'  έδωσε τον τίτλο στην Γαλατασαράι. Μετά τους τελικούς του 1996 πέρασαν εννέα χρόνια για να ξαναβρεθούν αντίπαλοι, την σεζόν 2004-2005 στο Ολυμπιακό Στάδιο της Κωνσταντινούπολης όπου η Γαλατά "διέλυσε" την Φενέρ με 5-1 με τον Ριμπερί να ανοίγει το σκορ στο 15' και τον Ατές στο 20' να κάνει το 2-0, και μετά ανέλαβε δράση ο Χακάν Σουκούρ στο 36', στο 71' και στο 88', ενώ ενδιάμεσα είχε μειώσει στο 40' ο Φάμπιο Λουτσιάνο.

Την περίοδο 2015-2016 στην Αττάλεια ο Λούκας Ποντόλσκι στο 31' έκρινε τον τίτλο για την Γαλατά, με την Φενέρ να παίζει με παίκτη λιγότερο λόγω αποβολής του Νάνι στο 90'.

Για το Σούπερ Καπ το 1973 Τσεμίλ Τουράν στο 19' και Φουάτ Σανέρ στο 45' με πέναλντι έδωσαν την νίκη στην Φενέρ  ανατρέποντας το γκολ που είχε πετύχει στο 5'ο Κούρτ για την Γαλατά.  Το 1985 στην Άγκυρα Αλκιλίτς στο 37' και Τσακίρογλου στο 78' έστειλαν το ματς στην παράταση με το σκορ να παραμένει και ο τίτλος να κριθεί στην διαδικασία των πέναλντι.

Εκεί με 4-2 η Φενέρ πήρε τον τίτλο αφού οι Σίμοβιτς και Τερίμ αστόχησαν. Το 1991 ο Κοσέτσκι το 78' έδωσε το τρόπαιο στην Γαλατασαράι, ενώ το 1996 ο Χακάν Σουκούρ με τρία δικά του γκολ στο 20', στο 68' με πέναλντι και στο 76'  καθόρισε τον νικητή.

Το 2012 στο Ερζουρούμ, Ουμούτ Μπουλούτ στο 19' και στο 58' και Σελτσούκ Ινάν στο 90' με πέναλντι, Άλεξ στο 45' και Κάιτ στο 66' διαμόρφωσαν το τελικό 3-2 υπέρ της Γαλατασαράι, ενώ την επόμενη χρονιά στο Καϊσέρι ο Ντρογκμπά στο 99' έδωσε τον τίτλο στην "τσιμπόμ".

Το 2014 στην Μανίσα οι δύο ομάδες αναδείχθηκαν ισόπαλες χωρίς τέρματα και στην παράταση και στα πέναλντι Τσανέρ Ερκίν, Μεχμέτ Τοπούζ, Σελτσούκ Ινάν, Φελίπε Μέλο και Κουρτουλούς αστόχησαν και τα "καναρίνια" με 3-2 πήραν τον τίτλο.

Τον Οκτώβριο του 2023 η Τουρκική Ομοσπονδία ανακοίνωσε ότι το Σούπερ Καπ θα διεξαγόταν στην  Σαουδική Αραβία στις 30 Δεκεμβρίου του 2023. Όμως υπήρξε διαφωνία των δύο ομάδων με τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας και έτσι αποφασίστηκε να μην διεξαχθεί εκεί.

Η απόφαση όμως της Ομοσπονδίας να διεξαχθεί στις αρχές Απριλίου συν την μην παρουσία ξένου διαιτητή, δυσαρέστησε τους ιθύνοντες της Φενέρ η οποία αποφάσισε να κατέβει στην Σανλιούρφα με την Κ-19. Πράγματι στον αγώνα της 7ης Απριλίου η Φενερ κατέβηκε με την Κ-19, ο Ικάρντι σκόραρε μόλις στο πρώτο λεπτό και αμέσως μετά αποχώρησε απο τον αγωνιστικό χώρο.

Συνολικά στις 401 αναμετρήσεις η Φενερμπαχτσέ έχει 148 νίκες, 126 η Γαλατασαράι, 127 ματς έχουν λήξει ισόπαλα, ενώ στα τέρματα η "τσιμπόμ" έχει πετύχει 486 τέρματα, ενώ τα "καναρίνια" έχουν πετύχει 524.

Οι μεγαλύτερες σε εύρος νίκες της Γαλατασαράι είναι με 7-0 την περίοδο 1910-1911, με 6-0 την περίοδο 1912-1913, με 6-1 την περίοδο 1914-1915 και με 5-0 τις περιόδους 1910-1911 και 1941-1942, ενώ απο την πλευρά της η Φενέρ έχει κερδίσει με 6-0 την περίοδο 2002-2003, 6-1 τις περιόδους 1935-1936 και 1976-1977, και 5-0 την περίοδο 1980-1981.

Πρώτος σκόρερ των αναμετρήσεων ο Ζέκι Ριζά Σπορέλ της Φενερμπαχτσέ με 29, στην δεύτερη θέση βρίσκεται ο Τανγιού Τσολάκ(Γαλατασαράι 14/Φενερμπαχτσέ 8) με 22, και ακολουθούν οι Μετίν Οκτάι(Γαλατασαράι) με 18, Λευτέρης Κουτσουκαντωνιάδης(Φενερμπαχτσέ) και Χακάν Σουκούρ(Γαλατασαράι) με 17, Αλαατίν Μπαιντάρ(Φενερμπαχτσέ) με 16, Νάτσι Μπαστονσού(Φενερμπαχτσέ) με 15, Οσμάν Αρπατσίογλου(Φενερμπαχτσέ) με 14, Τσεμίλ Τουράν και Αικούτ Κοτσαμάν(Φενερμπαχτσέ) με 13, Τσεμίλ Γκουργκέν Ερλερτούρκ(Γαλατασαράι) και Εμίν Σεντάρογλου(Γαλατασαράι) με 12, Εσάτ Κανέρ(Φενερμπαχτσέ) και Ελβίρ Μπόλιτς(Βοσνία/Φενερμπαχτσέ) με 10.

Πρώτος σε συμμετοχές ο Τουργκάι Σεργκέν(Γαλατασαράι) με 56, και ακολουθούν οι Τσουνέιτ Τανμάν(Γαλατασαράι) με 53, Εσάτ Κανέρ(Φενερμπαχτσε) και Σερέφ Χας(Φενερμπαχτσέ) με 49, Φικρέτ Αρικάν (Φενερμπαχτσέ), Μουιντάτ Ατκινέρ(Φενερμπαχτσέ) και Μπουλέντ Κορκμάζ(Γαλατασαράι) με 46, Ζεκί Ριζά Σπορέλ(Φενερμπαχτσέ) με 45, Λευτέρης Κουτσουκαντωνιάδης(Φενερμπαχτσέ), Νιχάτ Μπεκντίκ(Γαλατασαράι) και Μετίν Οκτάι(Γαλατασαράι) με 44.

Αρκετοί ποδοσφαιριστές έχουν φορέσει την φανέλα των δύο ομάδων ξεκινώντας απο τους Χαμίτ Χουσνού Κατσαγιάν, Χουσείν Νταλακλί, Χόρας Άρμιτατζ(Αγγλία), Ρεφίκ Οσμάν Τοπ, Γκαλίπ Κουλακσίζογλου, Χασάν Καμίλ Σπορέλ, Ισμέτ Ουλούγκ, Σουάτ Σαμπάι, Ρεμπιί Ερκάλ, Ρασίχ Μινκαρί, Αλί Σοιντάν, Μπεκίρ Ρεφέτ, Νιγιαζί Τακαμάν, Ορχάν Κανπολάτ, Μπουλέντ Βαρόλ, Χιμέτ Τοπουζέρ, Σουλειμάν Τεκίλ, Νατσίμ Ερντέν, Καντρί Αιτάτς, Ισμαίλ Κουρτ, Μεχμέτ Ογκούζ, Ενγκίν Βερέλ, Γκιουνγκόρ Τεκίν, Ρασίτ Τσετινέρ, Σεβκι Σενλέν, Σελτσούκ Εργκουλ, Τασετίν Εργκιουτσέλ

Στην νεώτερη εποχή οι Ερντογάν Αρικά, Σεμίχ Γιουβακουράν, Αρίφ Κοτσαμπιγίκ, Ερχάν Ονάλ, Ιλιάς Τουφεκτσί, Χασάν Βεζίρ, Σελτσούκ Γιουλά, Τανσού Τσολάκ, Μουσταφά Γιουτσεντάγκ, Έλβιρ Μπόλιτς(Βοσνία), Μπενχούρ Μπαμπάογλου, Εμρέ Ασίκ, Αχμέτ Γιλντιρίμ, Έλβιρ Μπάλιτς(Βοσνία), Αμπντουλάχ Ερκάν, Εμρέ Μπελόζογλου, Σεντάτ Μπανκανλί, Σαφέτ Σαντσακλί, Τσειχούν Ερίς, Φατίχ Ακιέλ,  Σεγκέν Γιαλτσίν, Χαίμ Ρεβίβο(Ισραήλ), Σερβέτ Τσετίν, Στιέπαν Τόμας(Κροατία), Μεχμέτ Γιοζγκατλί, Κόλιν Καζίμ Ρίτσαρντς(Αγγλία), Μπουράκ Γιλμάζ, Ολτσάν Αντίν, Μπιλάλ Κίσα, Τσανέρ Ερκίν, Σερντάρ Αζίζ, Μεχμέτ Τοπάλ Τόλγκα Τσιγκερτσί, Γκάρι Ροντρίγκεζ(Πράσινο Ακρωτήρι), Σενέρ Οζμπαιρακλί, Σαλίχ Ουτσάν, Μέρτ Γκιουνόκ, Σινάν Γκιουμούς, Μπρούμα(Πορτογαλία), Εμρέ Μορ, Mπαρτούγκ Ελμάζ.

Αντίθετα έξι ήταν οι προπονητές οι Γιόσεφ Σβένσκ(Ουγγαρία), Λάζλο Σζέκελι(Ουγγαρία), Πίτερ Μόλοι(Αγγλία), Τόμισλαβ Καλοπέροβιτς(Σερβία), Τόμισλαβ Ίβιτς(Κροατία) και Μουσταφά Ντενιζλί που βρέθηκαν στους πάγκους των δύο ομάδων.